ریشه لغوی

کلمه سیمان از یک لغت لاتین به نام سی‌منت ( cement ) گرفته شده است و ماده ای است که دارای خاصیت چسبانندگی مواد به یکدیگر است و در حقیقت ، واسطه چسباندن است.

سیمان در صنایع ساختمانی

در صنایع ساختمانی ، سیمان به ماده ای گفته می‌شود که برای چسباندن مصالح مختلف به یکدیگر از قبیل سنگ و شن ، ماسه ، آجر و غیره بکار می‌رود و ترکیبات اصلی این سیمان از مواد آهکی است. سیمانهای آهکی معمولا از ترکیبات سیلیکات و آلومیناتهای آهک تشکیل شده‌اند که هم به‌صورت طبیعی یافت می‌شوند و هم قابل تولید در کارخانجات سیمان‌سازی هستند.

تاریخچه

اگرچه از زمانهای بسیار گذشته اقوام و ملل مختلف به نحوی با استفاده از سیمان در ساخت بنا سود می‌جستند، ولی اولین بار در سال 1824 ، سیمان پرتلند به نام "ژوزف آسپدین" که یک معمار انگلیسی بود، ثبت شد. به لحاظ شباهت ظاهری و کیفیت بتن‌های تولید شده از سیمانهای اولیه به سنگهای ناحیه پرتلند در دورست انگلیس ، سیمان به نام سیمان پرتلند معروف شد و تا به امروز برای سیمانهایی که از مخلوط نمودن و حرارت دادن مواد آهکی و رسی و مواد حاوی سیلیس ، آلومینا و اکسید آهن و تولید کلینکر و نهایتا آسیاب نمودن کلینکر بدست می‌آید، استفاده می‌شود.

ساختار سیمان

اساسا سیمان با آسیاب نمودن مواد خام از قبیل سنگ و آهک و آلومینا و سیلیسی که به صورت خاک رس و یا سنگهای رسی وجود دارد و مخلوط نمودن آنها با نسبتهای معین و با حرارت دادن در کوره‌های دوار تا حدود 1400درجه سانتی‌گراد بدست می‌آید. در این مرحله ، مواد در کوره تبدیل به گلوله‌های تقریبا سیاه رنگی می‌شوند که کلینکر نامیده می‌شود.
کلینکر پس از سرد شدن ، با مقداری سنگ گچ به‌منظور تنظیم گیرش ، مخلوط و آسیاب شده و پودر خاکستری رنگی حاصل می‌شود که همان سیمان پرتلند است. با توجه به نوع و کیفیت مواد خام ، سیمان با دو روش عمده‌تر و خشک تولید می‌شود، ضمن اینکه روشهای دیگری نیز وجود دارد. البته امروزه عمومـا از روش خشک در تولید سیمان استفاده می‌شود، مگر در مواردی که مواد خام ، روش تر را ایجاب کند، زیرا در روش خشک ، انرژی کمتری برای تولید مورد نیاز است.

ترکیبات شیمیایی سیمان

مواد خام مورد مصرف در تولید سیمان در هنگام پخت با هم واکنش نشان داده و ترکیبات دیگری را بوجود می‌آورند. معمولا چهار ترکیب عمده به‌عنوان عوامل اصلی تشکیل دهنده سیمان در نظر گرفته می‌شوند که عبارتند از:
سه کلسیم سیلیکات (3O₂=C₃S)

• دو کلسیم سیلیکات ( 2CaOSiO₂=C₂S)

• سه کلسیم آلومینات (3CaOAl₂O₃=C₃A)

• چهار کلسیم آلومینو فریت (4CaOAl₂O₃Fe₂O₃)

که اختصارا اکسیدهای CaO را با C و SiO₂ را با S و Al₂O₃ را با A و Fe₂O₃ را با F نشان می‌دهند. سیلیکاتهای C₃S و C₂S مهمترین ترکیبات سیمان در ایجاد مقاومت خمیر سیمان هیدراته می‌باشند. در واقع سیلیکاتها در سیمان ، ترکیبات کاملا خالصی نیستند، بلکه دارای اکسیدهای جزئی به‌صورت محلول جامد نیز می‌باشند. این اکسیدها اثرات قابل ملاحظه ای در نحوه قرار گرفتن اتمها، فرم بلوری و خواص هیدرولیکی سیلیکاتها دارند.
 

ترکیبات دیگری نیز در سیمان وجود دارند که از نظر وزن قابل ملاحظه نیستند، ولی تأثیرات قابل ملاحظه ای در خواص سیمان دارند که عمدتا عبارتند از: MgO،TiO₂،Mn₂O₃،K₂O،NaO₂، که اکسیدهای سدیم و پتاسیم به نام اکسیدهای قلیایی شناخته شده‌اند. آزمایشها نشان داده است که این قلیائی‌ها با بعضی از سنگدانه‌ها واکنش نشان داده‌اند و حاصل این واکنش باعث تخریب بتن شده است. البته قلیائی‌ها در مقاومت بتن نیز اثر دارند.
وجود سه کلسیم آلو مینات (C₃A) در سیمان نقش عمده ای در مقاومت سیمان به جزء در سنین اولیه ندارند و در برابر حملات سولفاتها نیز که منجر به سولفوآلومینات کلسیم می‌شود، مشکلاتی به بار می‌آورد، اما وجود آن در مراحل تولید ، ترکیب آهک و سیلیس را تسهیل می‌کند. میزان C₄AF در سیمان هم در مقایسه با سه ترکیب دیگر کمتر است و تأثیر زیادی در رفتار سیمان ندارند، ولی در واکنش با گچ ، سولفو فریت کلسیم را می‌سازد و وجود آن به هیدراسیون سیلیکاتها شتاب می‌بخشد.
مقدار و اندازه واقعی اکسیدها در ترکیبات انواع سیمان ، مختلف است. البته باقی مانده نامحلول نیز که عمدتا از ناخالصی‌های سنگ گچ حاصل می‌گردد، اندازه گیری می‌شود، تا حدود 1,5 درصد وزن در سیمان مجاز است. افت حرارتی نیز که دامنه کربناسیون و هیدراسیون آهک آزاد و منیزیم آزاد را در مجاورت هوا نشان می‌دهد، تا حدود 3 الی 4 در صد وزن سیمان اندازه گیری می‌شود.

هیدراسیون سیمان

ماده مورد نظر ما ملات یا خمیر سیمان است که با اختلاط آب و پودر سیمان ماده چسباننده ای می‌شود. در واقع سیلیکاتها و آلومیناتهای سیمان در مجاورت آب محصولی هیدراسیونی را تشکیل می‌دهند که کم‌کم با گذشت زمان ، جسم سختی بوجود می‌آید.

دو ترکیب عمده سیلیکاتی سیمان یعنی C₃S و C₂S عوامل عمده سخت شدن سیمان هستند و عمل هیدراسیون روی C₃S سریعتر از C₂S انجام می‌گیرد.

حرارت هیدراسیون

همانند هر واکنش شیمیایی ، هیدراسیون ترکیبات سیمان نیز حرارت‌زا است و به میزان حرارتی که در هر گرم از سیمان هیدراته در اثر هیدراسیون در دمای معینی تولید می‌گردد، حرارت هیدراسیون گفته می‌شود و به روشهای مختلفی قابل اندازه گیری است. درجه حرارت و دمائی که در آن عمل هیدزاسیون انجام می‌شود، تأثیر قابل ملاحظه ای در نرخ حرارت تولید شده است دارد.

برای سیمانهای پرتلند معمولی ، حدود نصف کل حرارت تا سه روز و حدود 3,4 حرارت تا حدود 7 روز و تقریبا 90 در صد حرارت در 6 ماه آزاد می‌شود. در واقع حرارت هیدراسیون بستگی به ترکیب شیمیایی سیمان دارد و تقریبا برابر است با مجموع حرارتهای ایجاد شده یکایک ترکیبات خالص سیمان ، اگر به صورت جداگانه هیدراته شود.

هر گرم از سیمان تقریبا 120 کالری حرارت آزاد می‌کند. چون هدایت حرارتی بتن کم است، لذا حرارت می‌تواند به‌عنوان یک عایق حرارتی عمل نماید. از طرف دیگر حرارت تولید شده بوسیله هیدراسیون سیمان می‌تواند از یخ زدن آب در لوله‌های موئین بتن تازه ریخته شده جلوگیری نماید. بنابراین آگاهی به خواص حرارت‌زایی سیمان می‌تواند در انتخاب نوع مناسب سیمان برای هدف مشخصی مفید باشد.

همانطور که گفته شد، نقش اصلی در مقاومت سیمان C₃S و C₂S ایفا می‌کنند و C₃S در 4 هفته سنین اولیه و C₂S پس از آن مقاومت سیمان را ایجاد می‌کنند. نقش این دو ترکیب در مقاومت سیمان پس از یک سال تقریبا مساوی می‌شود.

آزمایشهای  سیمان

به لحاظ اهمیت کیفیت سیمان در ساختن بتن ، معمولا تولید کنندگان ، آزمایشهای متعدد و استاندارد شده ای را برای کنترل کیفیت سیمان انجام می‌دهند و بعضا نیز مصرف‌کنندگان برای اطمینان خاطر ، خواص سیمان تولید شده را از کارخانجات درخواست می‌کنند و گاها نیز آزمایشهایی انجام می‌دهند. خواص فیزیکی سیمان عمدتا عبارتست از نرمی سیمان ، گیرش سیمان ، سلامت سیمان و مقاومت سیمان.

نرمی سیمان

از آنجا که هیدراسیون از سطح ذرات سیمان شروع می‌شود، مساحت تمامی سطح سیمان موجود در هیدراسیون شرکت دارند. بنابراین نرخ هیدراسیون بستگی به ریزی سیمان دارد و مثلا برای کسب مقاومت سریعتر نیز به سیمان نرم تر یا ریزتر می‌باشد. اما باید توجه داشت که همیشه یک سیمان نرم از نظر اقتصادی و فنی مقرون به صرفه نیست، زیرا هزینه آسیاب کردن و اثرات بیش از حد نرم بودن سیمان بر خواص دیگر آن مانند نیاز بیشتر به گچ برای تنظیم گیرش ، کارآیی بتن تازه و سایر موارد نیز باید مد نظر باشد.
نرمی یکی از خواص عمده سیمان است که معمولا در استانداردها با سطح مخصوص تعیین می‌شود (m²/kg). روشهای متداول و متفاوتی برای تعیین نرمی سیمان در دنیا بکار گرفته می‌شود. استاندارد ملی ایران به شماره 390 تعیین نرمی سیمان را مشخص می‌کند.

گیرش سیمان

کلمه گیرش برای سفت شدن خمیر سیمان بکار برده می‌شود، یعنی تغییر وضعیت از حالت مایع به جامد. گیرش به‌علت هیدراسیون C₃S و C₂A با افزایش دمای خمیر سیمان اتفاق می‌افتد. گیرش اولیه مربوط به افزایش سریع دما و گیرش نهایی مربوط به دمای نهایی است. مدت زمان گیرش سیمان با افزایش درجه حرارت کاهش می‌یابد، ولی آزمایش نشان داده است که در دمای حدود 30 درجه سانتی‌گراد ، اثر معکوس را می‌توان مشاهده نمود. در درجات حرارت پائین ، گیرش سیمان کند می‌شود.

انواع سیمان تولیدی

کاربرد انواع سیمان

  (P.C-type I) سيمان پرتلند نوع 1 (سيمان پرتلند معمولی)
در مواردی به کار می رود که هيچ گونه خواص ويژه مانند ساير انواع سيمان مورد نظر نيست
(P.C-type II) سيمان پرتلند نوع 2
برای استفاده عمومی و نيز استفاده ويژه در مواردی که گرمای هيدراتاسيون متوسط مورد نظر است
(P.C-type III ) سيمان پرتلند نوع 3
برای استفاده در مواقعی که مقاومت های بالا در کوتاه مدت مورد نظر است
(P.C-type V) سيمان پرتلند نوع 5
در مواقعی که مقاومت زياد در مقابل سولفات ها مورد نظر باشد استفاده می شود
(White Cement) سيمان سفيد
برای استفاده در سطح ساختمان ها و مواقعی که استفاده از سيمان های بدون رنگ با مقاومت های بالا مورد نياز باشد از اين سيمان در توليد انواع سيمان های رنگی استفاده می شود
(SR.slag Cement) سيمان سرباره ای ضد سولفات
در مواقعی که مقاومت متوسط در مقابل سولفات ها و يا حرارت هيدراتاسيون متوسط مورد نظر است استفاده می گردد
(P.P. Cement) سيمان پرتلند - پوزولانی
در ساختمان های بتنی معمولی و بيشتر در مواردی که مقاومت متوسط در مقابل سولفات ها و حرارت هيدراتاسيون متوسط مورد نظر باشد استفاده می شود
(P.K.Z. Cement) سيمان پرتلند - آهکی
اين نوع سيمان در تهيه ملات و بتن در کليه مواردی که سيمان پرتلند نوع 1 بکار می رود قابل استفاده است . دوام بتن را در برابر يخ زدن ، آب شدن و املاح يخ زا و عوامل شيميايی بهبود می دهد
(Masonry Cement) سيمان بنائی
برای استفاده در مواقعی که ملات بنائی با مقاومت های کمتر از سيمان پرتلند نوع 1 مورد نياز است (Rf Cement 450) سيمان نسوز 450
با اتصال هيدروکسيلی و فازهای کلسيم آلومينات ، برای مصرف به عنوان ماده نسوز در Al 2 O 3 حاوی بيش از %40
صنايع حرارتی استفاده می شود
(Rf Cement 500) سيمان نسوز 500
برای مصرف به عنوان ماده نسوز با درصد CA 2 ، CA با اتصال هيدروکسيلی و فازهای Al 2 O 3 حاوی بيش از %70
به کار می رود CO.H 2 خلوص بالا در صنايع حرارتی و اتمسفرهای
(Rf Cement 550) سيمان نسوز 550
با اتصال هيدروکسيلی و آلومينات کلسيم به عنوان ترکيب اصلی ، دارای نسوزندگی و خواص Al 2 O 3 حاوی بيش از %80
ترمومکانيکی بالا و کاربردهای ويژه نسوز مانند اتمسفرهای احيا هيدروژن
سيمان های چاه نفت
اين سيمان ها برای درزگيری چاه های نفت به کار می روند . عمده اين نوع سيمان ها ديرگير بوده و در برابر دماها و فشارهای بالا مقاوم می باشند . اين سيمان ممکن است در حفر چاه های آب و فاضلاب نيز به مصرف برسد
سيمان های پرتلند ضد آب
اين سيمان به رنگ سفيد ، خاکستری توليد می شود . اين نوع سيمان ، انتقال مويينه آب را تحت فشار ناچيز يا بدون فشار ، کاهش می دهد ولی جلوی انتقال بخار آب را نمی گيرد
سيمان های با گيرش تنظيم شده
سيمان با گيرش تنظيم شده به گونه ای کنترل و ساخته می شود که می تواند بتنی با زمان های گيرش از چند دقيقه تا يک ساعت توليد کند
 

سيمان های رنگی
اين سيمان ها بيشتر جنبه تزئينی و آرايشی دارند و در نماسازی سيمانی و توليد بتن نمادار به مصرف می رسند

" ويژگي هاي سيمان پرتلند "

1 - هدف و دامنه كاربرد
هدف از تدوين اين استاندارد ، تعيين ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي و نيز روش نمونه برداري انواع سيمان پرتلند مي باشد كه با نشان "پ" مشخص مي شود

2 - تعريف ها
2 - 1 كلينكر سيمان پرتلند فرآورده اي است مركب كه عمدتاً از سيليكات هاي كلسيم و آلومينات ها تشكيل شده و از واكنش حرارتي شيميايي مواد آهكي و رسي در كوره سيمان تا دماي معين بدست مي آيد
2 - 2 سيمان پرتلند – سيمان پرتلند چسباننده اي است آبي كه از پودر نمودن توام كلينكر همراه با مقدار مناسبي سنگ گچ در آسياب بدست مي آيد
2 - 3 سيمان پرتلند با ويژگي هاي تعيين شده در اين استاندارد در مجاورت آب و در اثر واكنش هاي هيدراتاسيون حرارت ايجاد مي نمايد و خمير حاصل گيرش يافته و با گذشت زمان سخت مي شود و در شرايط محيطي مناسب مقاومت پايداري را كسب مي نمايد چنانچه اين سيمان با آب و سنگدانه هاي مناسب ، پيمانه و مخلوط شود ، ملات يا بتن با كارآئي و رواني مطلوب ايجاد مي نمايد كه با گذشت زمان مقاومت هاي معيني را كسب مي نمايد و ثبات حجمي خود را نيز در زمان هاي طولاني حفظ مي كند و در رويارويي با شرايط محيطي از دوام كافي برخوردار است
2 - 4 فرآيند سخت شدن سيمان در مجاورت آب
سيمان در مجاورت آب با انجام واكنش هيدراتاسيون ، سخت ميشود محصول واكنش عمدتاً سيليكات هاي كلسيم آبدار مي باشد تركيبات شيميائي ديگر نظير آلومينات ها نيز در اين عمل مؤثرند
2 - 5 مواد مضاف – موادي هستند كه خواص سيمان و گيرش آن را تنظيم مي نمايد
سولفات كلسيم متبلور خام ماده مضاف متداول و مجازي است كه به هنگام آسياب كردن كلينكر به فرآيند توليد سيمان اضافه مي شود
يادآوري – چنانچه براي شرايط خاص از مواد مضاف ويژه اي استفاده شود بايد دقيقاً اطمينان حاصل شود كه موجب كاهش كيفيت مطلوب سيمان و نيز ملات بتن ساخته شده از آن سيمان نشود و خورندگي ميلگردهاي فولادي بكار رفته داخل آن بتن را گسترش ندهد

3 - انواع سيمان پرتلند
: سيمان پرتلند مشتمل بر پنج نوع بشرح زير مي باشد
3 - 1 سيمان پرتلند نوع يك با نشانه پ - 1
به عنوان سيمان پرتلند معمولي براي مصارف عمومي در ساخت ملات يا بتن بكار مي رود
3 - 2 سيمان پرتلند نوع دو با نشانه پ - 2
به عنوان سيمان پرتلند اصلاح شده مصرف ويژه آن در ساخت بتن هائي است كه حرارت هيدراتاسيون متوسط براي آنها ضرورت داشته و حمله سولفات ها به آنها در حد متوسط باشد
3 - 3 سميان پرتلند نوع سه پ - 3
به عنوان سيمان پرتلند با مقاومت اوليه زياد در شرايطي كه مقاومت اوليه زياد مورد نظر باشد بكار مي رود
3 - 4 سيمان پرتلند نوع چهار پ - 4
به عنوان سيمان پرتلند با حرارت كم در شرايطي كه حرارت هيدراتاسيون كم بتن مورد نظر باشد بكار مي رود
3 - 5 سيمان پرتلند نوع پنج پ - 5
به عنوان سيمان پرتلند ضد سولفات در شرايطي كه مقاومت زياد بتن در برابر سولفات ها مورد نظر باشد بكار مي رود

4 - ويژگي ها
ويژگي هاي شيميائي و فيزيكي انواع پنجگانه سيمان پرتلند بايد با مندرجات اين استاندارد مطابقت داشته باشند
4 - 1 ويژگي هاي شيميائي
ويژگي هاي شيميائي الزامي انواع پنجگانه سيمان پرتلند بايد با مندرجات جدول 1 مطابقت داشته باشد
ويژگي هاي اختياري آنها . نيز در جدول 2 تعيين شده است

مقدار اكسيدها بايد با تقريب 01/0 درصد گزارش شود
چنانچه نسبت درصد اكسيد آلومينيم به اكسيد آهن 64/0 يا بيشتر باشد ، درصد سه كلسيم سيليكات و دو كلسيم سيليكات و سه كلسيم آلومينات و چهار كلسيم آلومينوفريت با استفاده از مقادير اكسيدهاي حاصل از تجزيه شيميائي سيمان و عبارات زير محاسبه ميشود
سه كلسيم سيليكات (C3S)=(4.071 * %CaO) - (7/600 * %SiO2)
(6/718 * %Al2O3)-(1/430 * %Fe2O3) -
(2/852 * %SO3)
دو كلسيم سيليكات (C2S)=(2/867 * %SiO2)-(0/7544 * %C3S)
سه كلسيم آلومينات (C3A)=(2/650 * %Al2O3)-(1/692 * %Fe2O3)
چهار كلسيم آلومينوفريت (C4AF)= 3/043 * %Fe2O3
اگر نسبت درصد اكسيد آلومينيم به اكسيد آهن كمتر از 64/0 باشد يك محلول جامد از كلسيم و آلومينوفريت درست مي شود كه فرمول آن (C4AF + C2F) است و در اينگونه سيمان ها سه كلسيم آلومينات تشكيل نخواهد شد براي تعيين سه كلسيم سيليكات و ( C4AF + C2F) از فرمول زير استفاده مي شود ولي دو كلسيم سيليكات طبق فرمول قبلي تعيين مي گردد
(C4AF + C2F) = (2/10 * %Al2O3) + (1/702 * %Fe2O3)
(C3S) = (4/071 * %CaO) - (7/600 * %SiO2) -
(4/479 * %Al2O3) - (2/859 * %Fe2O3) -
(2/852 * %SO3)
C3A براي محاسبه مقدا ر
را كه با تقريب يك صدم درصد بدست آمده اند بكار مي برند Al2O3 و Fe2O3 مقادير
ولي در محاسبه ساير تركيبات از مقادير اكسيدهائيكه با تقريب 1/0 درصد بدست آمده , استفاده مي گردد كليه مقادير محاسبه شده بر اين اساس بايد با تقريب يك درصد گزارش شوند
4 - 2 ويژگي هاي فيزيكي
ويژگي هاي فيزيكي الزامي انواع پنجگانه سيمان پرتلند بايد با مندرجات جدول (3) مطابقت داشته باشند و ويژگي هاي اختياري آنها نيز در جدول تعيين گرديده اند

5 - نمونه برداري
نمونه برداري از سيمان پرتلند بايد به يكي از روش هاي مندرج زير انجام گيرد
5 - 1 نمونه برداري از محل تسمه نقاله يا لوله انتقال سيمان به سيلو
در اين نمونه برداري ، وزن نمونه براي هر 40 تن سيمان ( يا بخشي از آن ) در حال انتقال به سيلو 5 كيلوگرم مي باشد اين نمونه را مي توان به صورت پيوسته يا ناپيوسته برداشت نمود
5 - 2 نمونه برداري از محل تخليه سيمان از سيلو
در اين نمونه برداري ، از جريان سيمان در لوله تخليه و به فاصله هاي زماني معين به ازاي هر يك صد تن سيمان داخل سيلو مقدار 5 كيلوگرم سيمان به عنوان نمونه برداشت مي شود
5 - 3 نمونه برداري از انبار سيمان فله
در اين نمونه برداري ، چنانچه عمق انباشته سيمان موجود در انبار از 2 متر كمتر باشد ، نمونه را مي توان با ابزار ويژه نمونه برداري تهيه نمود
5 - 4 نمونه برداري از انبار كيسه هاي سيمان
در اين نمونه برداري به ازاي هر پنج تن يا بخشي از آن يك كيسه سيمان انتخاب مي شود و مقدار لازم براي نمونه توسط ابزار ويژه نمونه برداري تهيه مي شود
5 - 5 نمونه برداري از محموله كاميون و ساير موارد ذكر نشده
در اين نمونه برداري ، از سه نقطه مختلف محموله برداشت مي شود و چنانچه در چندين كاميون باشد بشرط آنكه محموله ها از سيلوي مشخص و در يك روز بارگيري شده باشد ، نمونه هاي برداشت شده از كاميون ها را مي توان مخلوط نمود
5 - 6 هر يك نمونه تهيه شده به يكي از روش هاي بالا ، بايد به سه بخش تقسيم شود
يك بخش براي آزمون و بررسي به آزمايشگاه مؤسسه استاندارد و يك بخش به آزمايشگاه كارخانه تحويل شود و بخش سوم نيز به عنوان نمونه شاهد در بسته بندي محكم و مقاوم نسبت به رطوبت لاك و مهر شده و در يك مكان مورد اعتماد نگهداري شود

6 - بسته بندي و نشانه گذاري
6 - 1 بسته بندي
سيمان پرتلند بايد در كيسه هاي مناسب ، مقاوم و قابل انعطاف بارگيري شود ، بطوريكه رطوبت و مواد خارجي به داخل آن نفوذ نكند و به هنگام حمل و نقل پاره نشود.در صورت استفاده از كيسه هاي كاغذي بايد مشخصات پاكت ها مطابق با استاندارد ملي ايران به شماره 4543 باشد
6 - 2 نشانه گذاري
روي هر كيسه محتوي سيمان پرتلند بايد موارد مندرج زير به وضوح و با رنگ سياه نوشته شده باشند
6 - 2 -1 نشانه "پ - 1 "براي سيمان پرتلند نوع يك بايد با خط درشت و بالاي محل نشانه گذاري روي هر كيسه نوشته
(شود ضمناً مقاومت سيمان نيز قيد شود ، مثلاً ( 525-1 ) (425-1) (325-1
6 - 2 - 2 نشانه " پ - 2 "براي سيمان پرتلند نوع دو بايد با خط درشت و بالاي محل نشانه گذاري روي هر كيسه نوشته شود
6 - 2 - 3 نشانه "پ - 3 "براي سيمان پرتلند نوع سه بايد با خط درشت و بالاي محل نشانه گذاري روي هر كيسه نوشته شود
6 - 2- 4 نشانه " پ - 4 "براي سيمان پرتلند نوع چهار بايد با خط درشت و بالاي محل نشانه گذاري روي هر كيسه نوشته شود
6 - 2 - 5 نشانه "پ - 5 "براي سيمان پرتلند نوع پنج بايد با خط درشت و بالاي محل نشانه گذاري روي هر كيسه نوشته شود
6 - 2 - 6 جمله " سيمان پرتلند " با ذكر نوع آن
6 - 2 - 7 نام كارخانه سازنده و نشان بازرگاني آن
6 - 2 - 8 وزن خالص سيمان پرتلند داخل كيسه به كيلوگرم
6 - 2 - 9 تاريخ توليد سيمان پرتلند بايد روي هر كيسه بطورواضح نوشته شود
6 - 3 كليه كيسه ها در هنگام بازرسي و تحويل به مصرف كننده ، بايد كاملاً سالم باشد
6 - 4 در مواردي كه سيمان پرتلند به صورت فله تحويل مي شود ، بايد اطلاعات فوق به اضافه تاريخ تحويل، شماره سفارش و همچنين مشخصات دريافت كننده كالا در بارنامه منعكس شود و همراه محموله ارسال گردد
7 - شرايط پذيرش كيفيت
7 - 1 چنانچه ويژگي هاي نمونه هاي آزمون شده هر محموله سيمان پرتلند با هر يك از ضوابط اين استاندارد مطابقت نداشته باشد آن محموله مردود مي باشد
7 - 2 چنانچه هر محموله سيمان پرتلند قبل از حمل به صورت فله بيش از شش ماه در سيلوي كارخانه مانده باشد ، و يا پس از انجام آزمون ها به صورت بسته بندي ( كيسه ) بيش از سه ماه در اختيار فروشنده مانده باشد ، بايد قبل از مصرف دوباره مورد آزمون و انطباق با استاندارد قرار گيرد
7 - 3 وزن اسمي هر كيسه سيمان پرتلند 50 كيلوگرم مي باشد (1)(2) چنانچه وزن هر كيسه كمتر از 49 كيلوگرم باشد مي تواند از سوي خريدار پذيرفته نشود و چنانچه وزن ميانگين هر كيسه از 50 كيسه كه بطور تصادفي از يك محموله انتخاب و توزين مي شود ، كمتر از 50 كيلوگرم باشد ، كل محموله مردود و غير قابل پذيرش مي باشد
8 - انبار نمودن
8 - 1 نگهداري سيمان پرتلند در كيسه و يا بصورت فله در سيلو ، بايد مطابق با استاندارد ملي شماره 2761 ايران باشد بطوريكه تشخيص محموله ها از يكديگر ، بازرسي و نمونه برداري از هر يك به آساني امكان پذير باشد
8 - 2 محل نگهداري سيمان پرتلند بايد كاملاً خشك باشد و رطوبت به داخل آن نفوذ ننمايد

9 - تاييديه كيفيت
بنا به درخواست خريدار ، چنانچه در قرارداد خريد سيمان پرتلند نيز قيد گرديده باشد فروشنده بايد تاييديه اي مبني بر مطابقت كامل هر محموله

منابع :‌

سایت سیمان ایران :

www.irancement.com

سایت دانشنامه رشد :

www.daneshnameh.roshd.ir